Eerst even over Zorgvrijstaat

Zorgvrijstaat bestaat alweer bijna acht jaar, en is inmiddels niet meer weg te denken uit onze buurt. Zorgvrijstaat werd in mei 2013 opgericht door ‘social designer’ Dennis Lohuis en bedrijfskundige Alexander Hoogendoorn. Hun bevlogen missie blijkt niet alleen uit hun tekst op de website:

Zorgvrijstaat werkt aan zorgzame buurten, waar mensen eigenaarschap voelen en zeggenschap hebben over hun eigen zorg en welzijn. We geloven in ‘samenredzaamheid’ en willen vorm geven aan een nieuwe solidariteit. Samen met bewoners en organisaties bouwen we aan sterke netwerken en nieuwe voorzieningen, waarmee mensen grip krijgen op hun eigen gezondheid en de kwaliteit van hun leven.

(www.zorgvrijstaat.nl)

Maar vooral ook uit de verschillende initiatieven die inmiddels stevig in de wijk staan, en de groeiende groep mensen die zich aansluiten bij Zorgvrijstaat; hetzij om bestaande initiatieven te versterken, hetzij om nieuwe initiatieven van de grond te krijgen.

Yvonne Nesselaar

Een van deze ‘zorgvrijstaters’ is Yvonne Nesselaar. Ik ontmoette haar tijdens een kennismakingsgesprek met Dennis Lohuis, en was meteen onder de indruk. Yvonne straalt een grote bevlogenheid uit als het gaat om zorgvraagstukken, maar blijft daarbij de rust zelve: een warme rust waar je je bij thuis voelt. Yvonne is wars van theoretisch en top-down denken; zij houdt van gezamenlijk aanpakken. Ze heeft haar schouders gezet onder twee bijzondere initiatieven van Zorgvrijstaat: De podcast: Radio Zorgvrijstaat (ga luisteren! Alle afleveringen staan op hun website) en Natafelen (jaren geleden gestart door Milja Kruijt), waarbij wijkbewoners tijdens en na een gezamenlijke maaltijd, in gesprek gaan over een actueel zorg-onderwerp dat op dat moment leeft.

Natafelen

Zoals beschreven op de website:

Natafelen is het goede gesprek dat vaak ontstaat na een maaltijd met vrienden of familie.  Bij Zorgvrijstaat is Natafelen een serie bijeenkomsten waar we, na een smakelijke, vegetarische maaltijd met elkaar praten over psychische kwetsbaarheden.

Bij elke bijeenkomst wordt een bepaald thema besproken, dat van tevoren bekend wordt gemaakt in de uitnodiging. Dit thema wordt tijdens de bijeenkomst kort ingeleid door een (ervarings-)deskundige, waarna de groep met elkaar in gesprek gaat. Yvonne faciliteert hierbij de dialoog, tenminste, als dat nodig is, maar meestal ontvouwt de dynamiek zich vanzelf. En als je alleen wilt luisteren maar niet mee wil discussiëren, is dat ook helemaal goed. Bij elke maaltijd wordt de tafel gedekt met een wit papieren tafelkleed, zodat er ook aantekeningen kunnen worden gemaakt.

Over oud worden en het levenseinde

Yvonne heeft mij inmiddels twee keer uitgenodigd om mee te doen als inleider van een thema. Gezien de onderwerpen was ik er niet zo zeker van dat mensen zouden komen, maar deze zorg bleek helemaal ongegrond. Beide keren was er een zeer divers en levendig gezelschap aanwezig, was er echt heerlijk gekookt door een vrijwilliger, er waren de gesprekken echt ontroerend. Ik had echt het gevoel de deelnemers aan de maaltijd ‘ontmoet’ te hebben. Eten verbindt, blijkt maar weer.

Online natafelen?

Omdat dat eten in mijn beleving zo belangrijk was, ging ik ervan uit dat het natafelen, door Corona maatregelen onmogelijk gemaakt, waarschijnlijk zou worden uitgesteld totdat we weer fysiek bij elkaar mogen komen. Maar niet bij Yvonne. Niet voor een gat te vangen, haar doorzettingsvermogen blijkt al uit de beschrijving van haar op de website van zorgvrijstaat:

Deze hippie, provo en dolle mina uit de jaren ‘60 wil vaak iets anders van zorg en welzijn dan nu geboden wordt en wil daarover gehoord worden.

Maar werd nu ook bevestigd door haar mailtje tijdens de lockdown aan alle Natafelers, dat de gesprekken voorlopig, in verband met corona, online plaats zullen vinden.
Wat werd ik daar blij van.

Zingeving

Door persoonlijke omstandigheden duurde het duurde even voordat ik weer aan kon schuiven, maar een paar weken geleden was het zover, en was ik bij een online Natafel bijeenkomst in Zoom over zingeving. Ik was onder de indruk van de sfeer: Yvonne weet deze geweldig neer te zetten in deze setting. Natuurlijk ontbreekt het eten, maar voor de rest is het warme welkom en de ontspanning er zoals altijd.

Het bleek een bijeenkomst waarin verschillende perspectieven op zingeving elkaar goed aanvulden, met voor mij de belangrijkste eye-opener: maak van zingeving geen zwaar, diepgaand vraagstuk, met ‘belangrijke vragen’ zoals ‘wat is het doel van mijn leven?’. Zoek in plaats daarvan de lichtheid op: wat geeft mij plezier in mijn leven? Welke kleine voldoeningen houden mij gaande? En train dit, oefen dit, zodat je hier houvast aan hebt in zwaardere tijden. Zoals een van de deelnemers zei: een soort anti-slip cursus voor wanneer je echt een begint te spinnen…

Komende bijeenkomsten

Er staat weer een hele reeks bijeenkomsten gepland, zoals uit de mail van Yvonne blijkt:

In de komende weken willen we graag de volgende thema’s aankaarten: burn out, slapeloosheid, kwakzalverij, eenzaamheid, leren “nee” zeggen en geldzorgen. Heb jij ervaring met een van deze thema’s of is er een ander thema dat je weleens wilt (laten) bespreken, stuur dan een mailtje naar  natafelen@zorgvrijstaat.nl.

Op donderdag 8 april  om 19.00 uur is het thema: “Omgaan met groot verdriet”.  Het overlijden van een dierbare is altijd een heel verdrietige gebeurtenis. En als dat komt door geweld is de tragedie meestal nog veel groter. Verdriet, woede en onbegrip nemen dan je leven over. Het overkwam Yvonne Andrea. Na de dood van haar dochter en vader werd ze een ander mens, ze kreeg gedragsproblemen, kon niet huilen, met mensen omgaan of voor zichzelf opkomen. Tot ze via Ria in contact kwam met Constance. Zij bleken samen de sleutel naar verandering te hebben. Door de gesprekken met deze twee vrouwen kreeg Yvonne erkenning van haar pijn, leerde ze hoe je kunt helen van groot verdriet en accepteerde gaandeweg haar verleden, waardoor haar toekomstbeeld veel lichter werd. Yvonne, Constance en Ria vertellen bij Natafelen over dit proces.

Gerelateerde artikelen

• 

  De Zorgvrijstaat