Afscheidsinterview Jeroen van der Beek

door • 2 november 2019 • Bewoners, Geschiedenis

Het is al weer even geleden dat Jeroen van der Beek mij – zo terloops op de stoep – zijn aankomende vertrek uit de straat aankondigde. Dat moest ik even verwerken. Jeroen is al jarenlang de meest vlijtige en grondige journalist van de TelegraafFloris en feitelijk onvervangbaar qua productiviteit, kennis en kunde. Maar hoezeer hij de straat ook waardeert, hij heeft een atelier in Haarlem, zijn vriendin woont daar en hij werkt regelmatig in het Rijksmuseum in Amsterdam. Dus tsja…genoeg reden voor de chroniqueur en kunstenaar van de straat om ons te verlaten.

Gelukkig blijkt hij in verhuizen minder voortvarend dan in zijn straatjournalistieke werk. Inmiddels zijn we namelijk een klein jaar later en woont hij hier nog steeds. Ook schrijft hij nog steeds voor de krant, zie hiervoor elders in dit nummer.

Toch werd het langzamerhand tijd voor een officieel afscheid. Op de nazomerborrel van 29 september kreeg Jeroen bloemen en een dankwoord van voorzitster Nina. De avond daarna was het de beurt aan de redactie om afscheid te nemen in de vorm van cadeaus en een speciaal afscheidsinterview waarin we Jeroen onze prangendste vragen voorlegden. 

Waar haal je die journalistieke energie toch vandaan?

Jeroen heeft geen kant-en-klaar antwoord. Hij wordt gegrepen door een onderwerp. Iets komt op zijn weg – soms letterlijk, samen met Indy – het boeit hem, hij duik erin en het slokt hem op. “Internet is heel verslavend”, zegt hij. Je kunt er heel veel vinden. 

Inmiddels is Jeroen zèlf een bron op het internet en vinden veel mensen zijn artikelen, getuige ook de bezoekerscijfers van de website. Talloze oud-bewoners, veelal Joods, uit alle uithoeken van de wereld, vonden de afgelopen jaren historische informatie terug over de straat en namen contact op. Dit vormde voor Jeroen dan weer aanleiding voor een interview, onderzoek en vervolgartikel waarin nieuwe puzzelstukjes boven water kwamen en ontbrekende kennisleemtes werden ingevuld. Hoogtepunt was de door hem georganiseerde oud-bewonersbijeenkomst in 88a in 2016 waarin oud-buurtgenoten elkaar na een aantal decennia opnieuw ontmoetten.

Jeroen spreekt de oud bewoners toe, 2016.

Wat ben je nu in je hart? Geschiedsschrijver of kunstenaar?

Hij is het beide. Jeroen tekent al zo lang als hij zich kan herinneren en op de lagere school bleef hij over om geschiedenisboekjes te lezen. Op de kunstacademie hebben ze hem qua techniek weinig meer geleerd, hij vond het kunstonderwijs heel armoedig.  

Geschiedenis en kunst smelten bij hem naadloos samen. Van een onderscheid is geen sprake. Hoe de straat eruit zag begin vorige eeuw, of in de jaren 50? Als Jeroen er over praat of schrijft ziet hij het letterlijk voor zich, getuige ook de schilderijen die hij van de straat maakte.

Graaf Florisstraat – Zomer 1957, geschilderd door Jeroen van der Beek

Zijn geheugen is fotografisch. Als hij vertelt over een interview dat hij jaren geleden deed voor zijn rubriek Vanouds zie je hoe hij aan de hand van een interieurbeschrijving en de sfeer het hele verhaal tot in de kleinste details weer naar boven haalt, als de dag van gisteren.

Wie zijn je helden?

Jeroen heeft ze niet, of liever, hij heeft er heel veel. Johan Huizinga vindt hij de allergrootste geschiedkundige van ons land. “Hij kon zich als geen ander inleven. Goede geschiedsschrijvers weten vooral sfeer goed over te brengen. Thea Beckman, nog zo eentje, met Kruistocht in Spijkerbroek. Herbeleven, de sfeer, dat is belangrijk. Geschiedenis is geen exacte wetenschap”.
In hetzelfde rijtje noemt Jeroen de Franse geschiedsschrijver en microhistoricus Emmanuel Le Roy Ladurie en diens “verschrikkelijk goede boek” Montaillou, (subtitel: een ketters dorp in de pyreneën, red.). 

Uit je stukjes blijkt dat je je oren en ogen niet in je zak houdt. Wat zijn de grootste geheimen van de Graaf Florisstraat?

“Het is niet zozeer een geheim als wel een gevoel”, antwoordt Jeroen. Wanneer hij hier loopt heeft hij een speciaal gemoed dat terugvoert op zijn moeder, die hier waarschijnlijk ook vaak gelopen heeft. Zij is opgegegroeid op het Groot Visserijplein waar zijn opa een fijne vleeszaak had. Zijn moeder mocht net als hij ook graag historiseren, dat vond ze het leukste wat er was. 

Voor Jeroen is de Graaf Floris een straat van de jaren dertig. Dat is het tijdperk waarin hij zich het meest heeft verdiept, de toenmalige bewoners en hun levens. Die sfeer, die sensatie voelt hij als hij hier loopt. Het verenigingspandje 88a waar we zitten? Jeroen ziet de groentezaak Geluk, waar mevrouw Geluk achter de toonbank stond met een potlood in de knot haar op haar hoofd, die ze er telkens uithaalde om de boodschappen uit te rekenen.

Stel je voor, je hoeft niet meer te werken. Waar zou je gaan wonen en wat zou je gaan doen?

Daar hoeft Jeroen niet lang over na te denken. Hij zou in een boerderij in Friesland gaan wonen met een zeeschouw voor de deur. Zeilen vindt hij het allermooiste wat er is. Die liefde heeft hij van zijn vader, een Fries. Vroeger heeft hij daar veel gezeild, maar ook op het IJ in Amsterdam.

Na het interview zit Jeroen op de praatstoel en halen we nog een tijdje verhalen op.
Jeroen laat de perspectivische straatschildering van een zwembad zien die hij en zijn vriendin afgelopen zomer gemaakt hebben in Les Issambres aan de Côtes d’Azur.

Pavilion Port Tonic- An adjustment on perspective, An installation of Cecile van Hanja and Jeroen van der Beek, Location: Port Tonic Art Center, les Issambres, Côtes d’Azur

Moeiteloos maakt Jeroen weer de overstap naar de geschiedenis, naar de dummy vliegtuigen die de Britten tijdens WOII maakten. Het had de invasie van Engeland voorkomen. Hitler en Göring hadden het niet aangedurfd, zo groot als de Engelse luchtvloot leek.

Als we vragen wanneer hij nu echt vertrekt vertelt Jeroen dat de makelaar zijn huis die dag als “klusobject” getypeerd had… Dat is niet hoe Jeroen het op Funda voor zich ziet, ergo, hij moet er het een en ander aan doen. Dus..blijft Jeroen nog even! 

Nog één keertje meedoen met het TelegraafFloris Kerstnummer, Jeroen? 

Proost! vrbnlo: Tony, Jeroen Beltman, Jeroen van der Beek, Liesbeth Levy, Marieke Sonneveld


Gerelateerde artikelen

Comments are closed.