Helden – Bram Dingemanse

door • 5 november 2020 • Buurt en wijk

Co-Founding Father van Huize Middelland

In de vorige editie met het artikel ‘Helden’, hees ik onze webmaster en hoofdredacteur Peter op het schild. Maar Peter zou Peter niet zijn als hij vond dat ik het daarbij kon laten. Hij hoeft niet zo nodig in de spotlight te staan. En als die dan toch op hem gericht wordt, dan graag ook op anderen. Vooruit dan maar. En zo is een nieuwe rubriek geboren: Lokale Helden. Met dit keer Bram Dingemanse van Huize Middelland in de spotlight.

Begin dit jaar vierde de Vereniging Ter Bevordering – onze straatvereniging van de Graaf Florisstraat en omliggende straten – het 25-jarig jubileum. Huize Middelland (HM) tikt per 1 januari aanstaande officieel het eerste lustrum aan. Huize Middelland en de straatvereniging van de Graaf Florisstraat; wat hebben die twee nou met elkaar te maken?

Omdat niet alle straatbewoners Huize Middelland zullen kennen, gebruik we deze nieuwe rubriek om daar eens de spotlight op te zetten. Want wie goed kijkt, ziet dat er heel veel lokale helden om ons heen zijn. Dit keer een ode aan Bram Dingemanse, één van de founding fathers van Huize Middelland (samen met een aantal ‘founding mothers’).

bijeenkomst voor het 1e jaar Huize Middelland

Bram

Het is een gure avond eind oktober, als ik Bram op Zoom tref en hij me meeneemt op een reis in woorden – een reis langs de wordingsgeschiedenis van Huize Middelland. Buiten stort het; binnen warm ik me aan zijn gloedvolle betoog.

Bram is een geboren en getogen Zeeuw en woonde 40 jaar van z’n leven in Middelburg. Hij kenmerkt zichzelf als een pionier, goed in het spotten van nieuwe ontwikkelingen. Hij is vooral van het aanjagen; consolideren is niet zozeer zijn kwaliteit.

Vanuit Middelburg maakte Bram met zijn gezin de overstap naar de Krimpenerwaard. Daar was hij basisschooldirecteur van een kleine school en stond er deels ook voor de klas. Dat is goed te merken aan zijn duidelijke, prettige spreekstijl. De onderwijzer is nooit uit Bram verdwenen.

In 2011 streek hij neer in Rotterdam, waar hij teamleider werd bij Thuis in West. Dit is een open project met een kerkelijke bedding, ontstaan na het wegvallen van de christelijk gereformeerde kerk de Coloniastraat. Vanuit de Robert Fruinstraat worden projecten ontwikkeld voor alle bewoners in de wijk, ongeacht levensovertuiging. Vanuit zijn werk voor Thuis in West ontdekte Bram dat er op meer plekken mensen bezig waren met mooie initiatieven in de wijk.

Huis van de Wijk

Fast forward naar 2015. De gemeente Rotterdam kiest een nieuwe lijn in het Rotterdamse welzijnswerk. In elke wijk van 10.000 inwoners of meer, wil de gemeente dat er een Huis van de Wijk voor ontmoeting is of gerealiseerd wordt. Een Huis van de Wijk is vaak een groot, centraal pand in de wijk waar allerlei activiteiten plaatsvinden, meestal in beheer van professionele welzijnsorganisaties. Rotterdam heeft er inmiddels 48.

In de wijk Middelland zijn echter alle grotere overheidspanden al verkocht. Bovendien zijn er al veel verschillende initiatieven in de wijk. Ineke Palm (gebiedscommissie Delfshaven) en Lot Mertens (wijkmanager vanuit de gemeente) hebben een idee. Laten we in Middelland nou geen geld verspillen aan een groot nieuw pand, maar gebruik maken van de kracht die al aanwezig is in de wijk; laten we van de bestaande initiatieven een netwerk maken.

In juni 2015 worden de trekkende krachten achter de initiatieven uit de wijk – vanuit onze vereniging was dat destijds Audrey Coert – uitgenodigd in de Spoortuin. Alle aanwezigen omarmen het idee van Ineke en Lot. Het is het startschot voor de prille samenwerking. Thuis in West loopt dan inmiddels goed. Cees van Breugel gaat leiding geven bij Thuis in West en later ook Marc de Gooijer. Bram werpt zich samen met Marieke Hillen (Wijkpaleis) en Yvette Prinsen (Zorgvrijstaat) op als trekkers van het eerste uur van het nieuwe netwerk. Tijd voor een nieuw avontuur voor Bram.

Ineke Palm (destijds Wijkcomité) bij openingsbijeenkomst Huize Middelland, in aanwezigheid toenmalig wethouder Hugo de Jonge (begin 2016)

Huize Middelland: sociale ruggengraat

En zo gebeurt het dat op 1 januari 2016 Huize Middelland begint als decentraal Huis van de Wijk met middelen van de gemeente voor regie, communicatie en de basisinfrastructuur. De huisvestingslasten van de (meeste) panden worden betaald door de gemeente, waardoor de plekken ontzorgd worden. Die kunnen hun energie steken in activiteiten organiseren, doen waar ze goed in zijn. Dat vertaalt zich in (meer) ontmoeting, cohesie en verbinding binnen de wijk. En dat is nou net het idee achter de Huizen van de Wijk.

In de beginperiode is er veel geïnvesteerd in het opknappen van de verschillende locaties. Dat is nu grotendeels gebeurd. Alleen de Graaf Florisstraat en Oostervant hebben nog een opknapbeurt te gaan en tot nu toe geen beroep gedaan op het potje van Huize Middelland voor dit doel.

Huize Middelland bestaat uit 12 initiatieven, op 14 plekken: de Spoortuin, de Graaf Florisstraat, Zorgvrijstaat, Recreatiecentrum Oostervant, het Wijkpaleis, Werkgroep Jongeren Middelland, Singeldingen, Ettaouhid, Thuis in West, de Oranjerie en het BuurtAtelier en het Dierenlandje. Oostervant beheert ook het sportveldje op het Henegouwerplein. En vanuit de Spoortuin is het prachtige Essenburgpark ontwikkeld.

Singeldingen is helaas dit jaar gestopt omdat de subsidie vanuit de gemeente wegviel. “Het is net een tuin. We bloeien, maar niet allemaal tegelijk,” zegt Bram. De initiatiefnemers van Singeldingen hopen dat de kiosk een nieuwe bestemming krijgt op dezelfde plek. De ideeën daarvoor zijn binnen.

Parallel proces: Mooi Mooier Middelland

Tegelijk met de vorming van Huize Middelland als sociale infrastructuur, doet zich een andere ontwikkeling voor in de wijk, gericht op het verbeteren van de fysieke leefomgeving.

Het begon met de Republiek Middelland, een initiatief uit diverse bewonersorganisaties rond de thematiek aan de ‘s-Gravendijkwal (schone lucht en verminderen van daklozenopvang). Bij de gemeente pleiten ze voor minder opvang voor daklozen en verslaafden in de buurt en afnemen van de verkeersdruk richting Maastunnel.

Republiek Middelland gaat door gedoe ten onder, maar de gemeenteraad heeft dan al besloten zo’n 9 miljoen euro ter beschikking te stellen voor een groter experiment, waar het terugdringen van de daklozen-voorzieningen bij hoort. Inmiddels zijn er 2 van de 5 weg. En zo ontstaat – ook in 2015 – Mooi Mooier Middelland. Een vorm van co-creatie waar burgers, ondernemers en gemeente in verschillende werkgroepen samen plannen maken voor de besteding van middelen van de gemeente. Successen: de herinrichting van het Middellandplein en het Branco van Danzigpark, de herstelde winkelpuien in de Middellandstraat, diverse gevelkunstwerken, mooie festivals. Onze Groene Graaf opereert ook onder de paraplu van een van de werkgroepen (Groen & Duurzaam). En die hebben zeer recent nog 4 extra regentuinen in onze straat aangelegd.

Huize Middelland en Mooi Mooier Middelland zijn samen één groot wijkverbeteringsproces. Geld naar de wijk, voor de wijk, met mensen uit de wijk.

Evaluatie

Hoe kijkt Bram terug op de afgelopen 5 jaar? Hij is trots op wat er is bereikt. Het aantal plekken in Huize Middelland is stabiel gebleven; er is 30% meer aanbod aan activiteiten in de wijk; en qua kosten is het voor de gemeente zelfs 10% goedkoper geworden. De grootste winst is relationeel: mensen verbonden aan de initiatieven hebben elkaar beter leren kennen en doen meer samen. Een voorbeeld: vanuit het jeugdoverleg is het voetbaltoernooi voortgekomen, dat de Werkgroep Jongeren samen met Thuis in West organiseert. In coronatijd hebben we gezien dat er in no time een lokaal ingebed initiatief van de grond kwam, met Delfshaven Helpt. “In samenwerking is het plezierig werken, het werkt aanstekelijk,” aldus Bram.

Samen met Philip Kuypers trekt Bram nu de kar bij Huize Middelland. Sinds 2018 zijn zij de ‘netwerkregisseurs’ die faciliteren en partijen bij elkaar brengen. “Niet top-down.”

Deze vorm van Huis van de Wijk is voor beide partijen interessant. De ‘plekken’ krijgen subsidie en hebben daarmee bestaanszekerheid; de gemeente kan programma’s en opdrachten kwijt.

Geheim van het succes

Het Instituut voor Publieke Waarden heeft in 2018 een avond meegedacht met Huize Middelland. Wat is de winst? Elkaar kennen en vertrouwen. Weten wat je kunt brengen en halen. En: elkaar wat gunnen.

Wat maakt nou dat Huize Middelland zo’n succes is? Voor Bram zit het ‘m erin dat verschillende mensen vanuit verschillende initiatieven werken aan hetzelfde doel: een betere, mooiere, leukere wijk met elkaar maken. Er is geen onderlinge concurrentie. Ieder initiatief bedient een eigen publiek, heeft een eigen karakter en een eigen manier van werken. Er wordt georganiseerd in zelfbeheer, met eigen plekken, die samen een netwerk vormen.

Het netwerk is een los verband, maar is in de afgelopen jaren steeds sterker geworden. “We zijn elkaar gaan leren kennen. Het zijn allemaal mensen met een open, onderzoekende houding.” Door samen dingen te doen, samen te praten over het plein of park om de hoek, leren we elkaar steeds beter kennen. “Maar we hebben ook het geluk dat we goede mensen in de wijk hebben die eraan trekken. Daardoor hebben we plekken met kracht.”

Zeker. We hebben goede mensen op de plekken zelf. Maar niet alleen daar. Zonder bevlogen, betrokken trekkers (of netwerkregisseurs, zo u wilt) was dit alles nooit van de grond gekomen. Zij zijn het die in alle bescheidenheid op de achtergrond de aanjaagfunctie vervullen. De gemeente en de ‘plekken’ die samen Huize Middelland vormen mogen in de handjes knijpen met mensen als Marieke, Yvette, Philip en Bram. Het zijn mensen als zij die de samenwerkingsbereidheid stimuleren.

Net zoals toen hij als basisschooldirecteur van de dorpsschool gedeeltelijk ook zelf voor de klas stond, zo is hij nu als netwerkregisseur ook actief binnen dat netwerk. Bij Oostervant geven ze tegenwoordig taalles met sport. Het is een dubbele activering: gezondheid en taal. “Met een hoge opkomst, 85%! Dat halen gewone taalbureaus niet.” Bram is daar de taaldocent. Met zichtbaar plezier. Het is aanstekelijk en meeslepend. Hij is het geheime ingrediënt in dit succesverhaal. Bram: onze lokale held van Huize Middelland.

Nina Huygen
Laatste berichten van Nina Huygen (alles zien)

Gerelateerde artikelen

Comments are closed.