Kennismaken met… MIKE LEACH een begrip in de straat, de stad en het land

door • 13 september 2011 • Bewoners, Kunst

Wie in onze straat kent Mike Leach niet? Al zou je hem persoonlijk niet kennen, ondanks zijn lange aanwezigheid in onze straat (20 jaar) dan toch zou de naam bekend moeten zijn. Prominent staat deze immers op de ruit van het winkelpandje op de hoek van de Graaf Florisstraat (nr. 22) en de Jan van Avennestraat, naast de voormalige vliegerwinkel. Achter de ruit zie je temidden van een enorme hoeveelheid kunstwerken op papier Ite, Mike’s vrouw, bezig met het natekenen of schilderen van een kunstwerk terwijl achterin Mike bezig is bij de zeefdrukapperatuur.

Mike Leach is inmiddels een begrip in de kunstkringen en instellingen van het hele land. Al 25 jaar heeft hij een bedrijf in het kopiëren van eenmalige kunstwerken in de zeefdruktechniek zodat deze gesigneerd in oplage verkocht kunnen worden. De opdrachtgevers zijn meestal kunstenaars maar ook instellingen en musea maken van zijn diensten gebruik. Zo behoren o.a. het Van Goghmuseum, Museum Boymans en zelfs de AIVD tot zijn klanten.

Zeefdruk is een in de basis eenvoudige druktechniek. Een met fijn gaas bespannen raam voorzien van een lichtgevoelige laag wordt met een positieve film (van de afbeelding) belicht. De donkere vlaken worden bij het ontwikkelen weggewassen zodat er doorlatende vlakken op het raam ontstaan, waar inkt doorheen gedrukt wordt. Met een rakel wordt de inkt uitgesmeerd over het raam. Dit proces kan herhaald worden met verschillende kleuren en vormen, die naast elkaar of over elkaar heen gedrukt worden. Mike maakt soms gebruik van 20 drukgangen om tot de juiste kleur en toon te komen.

Ite en Mike zijn al 30 jaar samen, maar sinds vorig jaar pas getrouwd op uitdrukkelijk verzoek van hun dochter. Zij had er genoeg van om altijd maar een onwettig kind te zijn.

Mike is Engelsman en lang geleden via een omzwerving naar Spanje en een Nederlandse vriendin die hij daar ontmoette in Nederland terecht gekomen. Hier is hij in het grafisch vak terecht gekomen, waardoor hij toch weer zijn eerste passie, de kunst, kon oppakken, nadat hij op zestien jarige leeftijd in Engeland al een keer was afgewezen voor de kunstacademie. Mike heeft jarenlang gewerkt in een grafisch atelier waar cursussen werden gegeven in allerhande druktechnieken. Vijf jaar nadat hij Ite leerde kennen en het grafisch atelier inmiddels wegbezuinigd was zijn ze samen deze kunstzeefdrukkerij begonnen. Eerst op de Schietbaanlaan en een paar jaar later in onze straat op nrs. 95, 97 en 99, waar nu de kinderopvang gehuisvest is. In dat pand werden toen ook de grote schilderingen gemaakt om diverse films aan te kondigen boven de bioscopen. Sinds 2006 zitten ze in het huidige pand.

mijn afbeeldingen005

Ite draagt zorg voor het natekenen en schilderen van het kunstwerk en Mike verzorgt de drukgangen. “Een schilderij wordt door ons helemaal ontleed en elke laag wordt apart getekend en gedrukt, ook bijvoorbeeld de structuur van het materiaal, om zo dicht mogelijk bij het schilderij te komen. Door onze ervaring kunnen we een schilderij helemaal lezen en zien we zelfs of de kunstenaar rechts- of linkshandig is. Eigenlijk zijn we een soort vervalsers maar dan met de toestemming van de kunstenaar.”, vertelt Ite enthousiast. “Het wordt natuurlijk nooit helemaal hetzelfde. Een kunstwerk is bijvoorbeeld een olieverfschilderij en wordt uiteindelijk een zeefdruk. Maar we komen wel erg dichtbij.”

mijn afbeeldingen009“We interpreteren de stijlen van allerlei uiteenlopende kunstenaars, maar we verdiepen ons eerst in de kunstenaar voordat we met een opdracht aan de slag gaan. We gaan op bezoek bij hem in zijn atelier om te kijken hoe hij werkt. Uiteindelijk zijn we een maand bezig met een opdracht. Dat maakt het wel prijzig. Het is dan ook alleen weg gelegd voor welgestelde kunstenaars.
Je kan wel stellen dat Mike en Ite in de 25 jaar dat ze bezig zijn alles uit de zeefdruktechniek gehaald hebben wat er
in zit. Vaak gebruikt Mike 20 drukgangen voor een enkele zeefdruk om de exacte kleur en sfeer van het origineel weer te kunnen geven. Maar het ging nog verder. Ze zijn er zelfs toe over gegaan om drie dimensionale drukwerken te gaan maken om zodoende de materie van een kunstwerk, zoals houtsnijwerk, beter te verbeelden. Streepje voor streepje werden structuren gedrukt op dik kartonpapier en handmatig op de druk geplakt (oplage 60 en soms 100 stuks), zodat er reliëf in het drukwerk ontstaat.
“Je moet natuurlijk wel zo’n gekke Chinees zijn als ik om dat te gaan doen”, zegt Ite van zichzelf. Feit blijft dat er een nieuw kunstwerk ontstaat dat soms mooier is dan het origineel.
Ite is half Chinees en half Afrikaans, in Indonesië geboren en in Nederland opgegroeid. Haar Afrikaanse voorouders behoren tot de roemruchte Donko’s, die in de 19e eeuw door de Hollanders in het koloniale leger werden opgenomen om in te kunnen zetten bij opstanden op Sumatra en Java. Ze waren zeer krijgshaftig en hun grote postuur intimideerden de lokale bevolking enorm. De stam is klein en bestaat vandaag de dag uit nog slechts een paar duizend mensen.

mijn afbeeldingen013Ondanks hun bekendheid en hun hoogstaand ambachtelijk precisiewerk gaan de zaken de laatste jaren sterk achteruit. Niet zozeer door de recente bezuinigingen op de kunstsector (die moet zich nog laten voelen), maar vooral door de opkomst van de gicleedruk. Dit is een digitale druktechniek waarmee een print van een kunstwerk gemaakt kan worden. “Het ziet er perfect uit, maar het is een plaatje”,
Legt Mike uit, “het mist de emotie en het handmatige van ons werk. Maar sommige mensen zien het niet en het is uiteraard goedkoper. De vette jaren zijn voorbij.”.
De onzekerheid voor de toekomst is zelfs zo erg dat Mike en Ite het niet meer aandurven om nog eens 5 jaar te gaan huren. En het huurcontract loopt eind van dit jaar af. Mike Leach gaat dus na 20 jaar verdwijnen uit onze straat!
“Toch komt de waardering voor het handwerk langzamerhand weer terug”, weet Ite te melden. “En de gemeente wil Mike niet kwijt. Hij is een van de weinige, er zijn er misschien twee nog, die alle facetten van het zeefdrukken kent. De gemeente gaat hem een nieuw pand toewijzen, waarin ook weer een grafisch atelier gehuisvest gaat worden, zonder een torenhoge huur natuurlijk. Er is een groep enthousiaste jonge grafische vormgevers die daar aan mee gaat werken. Mike gaat het ambacht weer doorgeven aan een volgende generatie. Dat wordt dus heel anders maar ook leuk.”
Waar het pand is weet nog niemand, ergens in de buurt van de Nieuwe Binnenweg is het vermoeden.
Mike Leach gaat dus weg uit de Graaf Florisstraat maar blijft in de stad en dat is maar goed ook, want we zullen Mike en Ite nog wel een keer nodig hebben om de vele anekdotes over onze straat die zij hebben meegemaakt op te tekenen voor de TeleGraafFloris.

Jeroen van der Beek
Laatste berichten van Jeroen van der Beek (alles zien)

Gerelateerde artikelen

Comments are closed.