Koken bij Flo – een terugblik
In de Graaf Florisstraat is al menig kind onderricht in het koken. Nina gaat langs bij Robert, die mede aan de wieg stond van het kinderkookcafé in ons Hoekpandje. Een culinaire reis in de tijd.
Manuela Spruit en Mayke Hegger waren ermee begonnen in 2011. Twee moeders uit de Graaf Florisstraat startten een kookclub voor kinderen uit de straat. Hun eigen kinderen waren toen 5 en 6 jaar. Aangevuld met vriendjes en vriendinnetjes rond dezelfde leeftijd waren er maximaal 15 kinderen per keer. Eén daarvan was Lotte, van #26. De tweede keer blijft haar vader Robert bij het ophalen plakken en raakt met deze moeders aan de praat. “Ze vroegen of ik mee wilde doen. En zo is het gekomen.” Vanaf toen waren er drie vaste krachten. Vijf jaar lang heeft deze brigade ‘Koken bij Flo’ gedraaid met een redelijk vast cluppie kinderen, iedere eerste woensdag van de maand. Als ik met Robert samen door de recepten, foto’s en berichten scrollen komt het allemaal terug. “We hebben een geweldige tijd gehad. En wat hebben we veel verschillende dingen gedaan!”
De hele woensdagmiddag waren ze dan bezig. Uit school ging ieder eerst thuis een boterham eten; na de lunch begon het. Eerst met elkaar de recepten bespreken, dan koken, en aan het eind samen eten. Meestal een 3-gangen diner. Maar soms kookten ze op thema van een ingrediënt. Bijvoorbeeld alles met mais (maismeel, maissoep, popcorn); alles met tomaat (zelf ketchup maken!)
Officieel duurde het tot 17 uur, maar vaak liep het wel uit. Soms prikten de ouders ook een vorkje mee, als ze hun kroost kwamen halen. Er was meestal toch wel genoeg. De ouders (en eventueel meegekomen jongere broertjes/zusjes) zaten dan op de tweede rang, terwijl de jonge koks en het ondersteunend ouder-personeel aan de lange tafel in het midden zaten te eten. “Het was superleuk om te doen! Maar na zo’n woensdag was ik wel afgedraaid, hoor!” Al ging het in de loop van de tijd wel steeds makkelijker. “We raakten op elkaar ingespeeld en de kinderen konden ook steeds meer.”
Kinderen leren er een hoop. Ze leren over hygiëne (“beginnen met handen wassen”) en technieken: veilig leren snijden, het koken zelf, erbij blijven, goed roeren. En ze leren er eten! “Kinderen eten er een stuk beter dan thuis. Ze hebben het immers zelf gemaakt, dus dan gaat het er wel in.” Wat ze thuis niet lusten, gaat schoon op bij Flo. Rodekoolsoep? Geen probleem. En tot slot is er ook het sociale aspect. Ze leren elkaar kennen – “het was jarenlang een redelijk vast groepje” – de tafel dekken, gezamenlijk eten. “Waarschijnlijk helpt die groepsdruk ook wel om het eten gewoon op te eten.”
Ja, ze aten de gekste dingen zonder probleem gewoon op. Er was zelfs één keer dat de kinderen hun ouders moesten manen toch tenminste één hapje te proeven van wat zij hadden gekookt. “Geen van de ouders die het wilde. Het was gewoon de omgekeerde wereld!,” lacht Robert. Wat stond er die keer op het menu? Het was in de editie ‘Koken voor de toekomst’. Op het menu stonden bugs balls (bitterballen van meelwormen); ravioli gevuld met ricotta, spinazie en meelwormen; sprinkhaan bonbons; koekjes van buffalo’s (ook een soort sprinkhaan); en mini-loempia’s van ‘sprinkhanen zonder vleugeltjes en pootjes’. In 2014 hadden ze in de Graaf Florisstraat dus al een vooruitziende blik. “Aangezien het met de huidige groei van de wereldbevolking in de toekomst nodig zal zijn om insecten te gaan eten, dachten wij: laten we alvast een voorproefje nemen”, valt er te lezen in het verslag van die keer.
Het jaar 2012-2013 stond in het teken van ‘Koken in Kleur’. Elke editie stond een andere kleur centraal: bruin, geel, groen, oranje, paars, rood, roze, wit, zwart. Alle gerechten werden die maand dan in die kleur gemaakt. Voor ‘Flo ziet groen’ weet Robert nog dat hij handschoenen had meegenomen van zijn lab. Eerst gingen ze met de kinderen brandnetels plukken in de Spoortuin, daar werd dan soep van gemaakt. Verder stonden er die keer spinazie risotto en kiwi taart op het menu.
In het jaar 2013-2014 deden ze ‘Met Flo de wereld rond’ – elke maand stond de keuken uit een ander land centraal, “soms met een gastkok – echt leuk!”. Aziatisch: garnalen gewikkeld in noedels en dan gefrituurd; fortune cookies; gyoza’s; Vietnamese verse loempia’s met dipsaus. En ook de Joodse keuken, Indonesisch, Duits, Spaans, Italiaans (met een heuse Italiaanse oma die toevallig bij haar dochter op bezoek was als ‘special guest’). Bij die gelegenheid wordt de saus uit de titel bereid. En voor Halloween natuurlijk: de keuken van Transsylvanië! Met mummies, hagedissenogen en heksenvingers.
Toen Suriname op het programma stond namen ze de kinderen mee naar de Toko om zelf inkopen te doen. “Gatver, wat stinkt het hier!” riep er eentje spontaan bij binnenkomst. Als ouder kan je dan wel door de grond zakken. Gelukkig kon de eigenaar er wel om lachen. Casave, okra en bara’s en pom stonden op het menu. En ook hier weer: zelf bereiden doet eten. Geen onvertogen woord over geuren of smaken.
In het vijfde jaar was er ‘Flo Lab’. Dingen uitproberen en meer nadruk op de kennis van de ingrediënten. Zo hebben de kinderen zelf worsten gemaakt. Of die keer ‘Van vast naar vloeibaar en andersom’: mayonaise, kaassouflés, gezonde fruitgummy’s en crème brulée. Een aflevering ging over verschillende soorten suiker, en het gebruik van suiker als conserveringsmiddel. Ook deden ze een proefje: suiker laten kristalliseren op een touwtje en dat een nachtje laten staan. En dan de verbaasde reacties!
Of die keer over het thema ‘zout’. Gerechten met verschillende bereidingen met zout, zoals dorade in een zoutkorst. “Daar moesten we een hamer bij halen om het open te maken.” Ook deden ze een proefje met zout in verschillende verdunningen. Beginnen bij het eerste glas, waarin 1 theelepel zout opgelost zat. Proeven en beoordelen: ‘Oeh! Zout!’ Vervolgens laten proeven van steeds sterkere concentraties, met twee theelepels, drie, enzovoorts. En daarna weer terug naar het eerste glas – dat smaakte dan helemaal niet meer zout, maar haast zoet. “Hè? Hoe kan dat nou?!” En daarna gerechten maken met andere smaakmakers dan zout.
Ook een gedenkwaardige was het thema: Bicarbonaat. Over de verschillende eigenschappen daarvan. Daar maakten ze deze ‘misselijke pompoen’.
En in mei 2015 was er een ‘DIY Flo’ – dingen zelf namaken: mueslirepen, vanillevla, hoestbonbons, bounty, cruesli, borrelnoten.
Op een keer komt RTV Rijnmond filmen bij Koken bij Flo, als ze een documentaire aan het maken zijn over Mooi Mooier Middelland. “Dat was hartstikke grappig.” De kinderen hadden zelf spullen gekocht en ook zelf bedacht wat ze wilden maken. “We waren echt onder de indruk van wat ze hadden gemaakt. Echt goed gekookt!” Achteraf dachten ze, ‘we hadden dit veel eerder moeten doen’. Al dat werk wat ze erin stopten om steeds weer nieuwe dingen te verzinnen. Die kinderen konden dat – inmiddels – zelf prima!
De kinderen werden ouder, kregen andere bezigheden en hobby’s. Mayke verhuisde uit de straat en de andere twee ouders vonden het na vijf jaar ook wel best. Ze plaatsten een oproep in de TelegraafFloris en hopen dat andere ouders er verder mee willen gaan.
In oktober 2015 overwint Petra haar vrees voor ‘activiteiten-met-grote-groepen-kinderen’ en herstart de kinderkookclub samen met Daniela en Fleur, onder de naam Koken à la Flo. De frequentie wordt ook aangepast: van een keer per vier weken gaat het naar vier keer per jaar. Beter behapbaar. In juni 2018 gaat Petra door met Nina en Marjan, die er na de zomer Mechteld bij halen, als Petra ermee stopt. En eind 2022 hebben zij de pollepel weer doorgegeven aan het huidige team: Lisanne, Marjolijn, Barbara en Hanneke.
Een tip voor de huidige sous-chefs – en eigenlijk voor iedereen wel: kijk vooral eens op de site van de krant (zoek op blogspot). Je vindt er voor jaren inspiratie! Inclusief alle recepten. De grondleggers hebben een fantastische erfenis achtergelaten. Ze mogen er trots op zijn dat ze een ware culinaire traditie zijn gestart die telkens weer nieuwe jonge chefs in het Hoekpandje samenbrengt, waar ze contacten opdoen met andere kinderen uit de straat en de geheimen en het genot van het koken en het proeven mogen leren. Smakelijk eten!
Toen ze jong was dacht ze aan een carrière in de diplomatieke dienst of een baan als oorlogscorrespondent. Maar het leven loopt nu eenmaal anders dan gepland… Ze is leidinggevende bij de rijksoverheid. Diplomaat is ze niet geworden, maar wel de voorzitter van de straatvereniging Ter Bevordering. Geen wereldtoneel, maar burencontact. Net zo belangrijk! En correspondent is ze ook alsnog geworden: voor de TelegraafFloris. In de frontlinie van het allerlokaalste nieuws.
- FeestWeek Middelland 11 t/m 19 mei 2024 - 6 april 2024
- Nieuwe Netwerkregisseurs: Zaby en Wouter – “Absoluut idealistisch” - 6 april 2024
- Samen Slim Rijden – Eerste Ervaringen - 6 april 2024
Groene reuzen en sponzen Volgend artikel:
Geschiedenis Website en TelegraafFloris
