Liesbeth – Kunnen wij elkaar weer toekomst geven?

door • 16 december 2023 • Opinie

Daar ging mijn zoon. Hij zwaaide nog even voordat de Uber de hoek omsloeg. En weg was ie. Op naar Oostenrijk waar hij als skileraar een aantal heerlijke maanden tegemoet gaat.

Hoe kortgeleden was het nog dat ik hem in mijn armen hield, lurkend aan zijn flesje terwijl hij heerlijk in slaap viel. Toen hij een baby was leek de tijd eeuwig te duren maar ondertussen vloog de tijd voorbij. En nu is hij bijna volwassen.  Leeg is het nest gelukkig nog niet, mijn dochter is nog thuis maar ook zij kijkt er naar uit om haar vleugels uit te slaan.  Een nieuwe fase breekt aan waarin de vanzelfsprekende van een gezin geen dagelijkse realiteit is.

Eindelijk tijd om het huis eens helemaal op te ruimen want alle tekeningen en knutselwerkjes van het atelier van Henny zijn nog bewaard gebleven maar vooralsnog overheerst de ledigheid. Gelukkig ben ik niet de enige moeder met een medium lege nest syndroom.

Op de groepsapp van mijn zoon en zijn twee kornuiten is het een drukte van belang. Het regent daar van de goede adviezen, waarschuwingen, en belangstellende vragen. In dat geraas ben ik de stille afwezige, de stoere moeder die haar zoon kan loslaten. Ik prijs me daarbij gelukkig dat wij in vrede leven want hoe erg moet het zijn als je zoon vertrekt om in een oorlog te gaan vechten? In dat geval zou ik hem nooit laten gaan.

Mijn grootvader, Joop van Halm, was in zijn jonge jaren die zich afspeelde in het interbellum totaalweigeraar. Hij was een felle antimilitarist en betaalde voor deze overtuiging met een jaar gevangenis. De dichter en columnist Kurt Tucholski schreef in diezelfde periode een fel anti oorlogsgedicht -Der Graben- op muziek gezet door de componist Hans Eisler. Dit gedicht is een aanklacht tegen het offeren van jonge mannenlevens in de loopgraven in de eerste wereldoorlog. In de vertaling van Jan Rot klinkt in de laatste strofen van dit gedicht een oproep tot vrede en verbroedering:

Dood aan doodsgerochel, wie zal winnen-
Zie je die verminkte huisgezinnen
Hopend net als jij op beter leven?
Kunnen wij elkaar weer toekomst geven?
Reik elkaar de hand laat al die goede gaven
Niet begraven, vrienden, niet begraven.

Deze donkere dagen voor kerst ben ik op verschillende plekken te gast geweest om iets te vertellen over mijn promotieonderzoek naar de kracht van de dialoog. Niet als pacificatie instrument maar als moreel geladen kennisbron.  Zo was ik te gast bij een scholenkoepel voor openbaar onderwijs, een internationaal wetenschappelijk instituut waar Israëlische en Palestijnse fellows elkaar in de haren waren gevlogen en elkaar niet meer verstonden.

Ja zelfs in ons hoekpandje mocht ik mijn buurtgenoten uitleggen waarom de dialoog geen lege huls is maar het cruciale moment waar ander een appèl op mij doet.

De behoefte aan een betekenisvolle dialoog staat niet op zichzelf. Nee het is hier gelukkig nog geen oorlog maar de waarden van onze democratische rechtsstaat staan wel onder druk. De vraag of wij elkaar weer toekomst kunnen geven is daarom actueler dan ooit!

Hopelijk vliegt deze duistere tijd die nu een eeuwigheid lijkt te duren snel voorbij.

Gerelateerde artikelen

Comments are closed.