Middelland, de streep Rotterdam tussen het Oude en het Nieuwe Westen, krijgt eindelijk de aandacht die het verdient. De wijk waarin wij wonen heeft zijn identiteit geleend aan een bewoner van de Mathenesserlaan. Nico Haasbroek is sinds een maand de Middellandman.

Deze omineuze naam zou je misschien kunnen laten denken dat we een nieuwe wijkburgemeester hebben, nog een autoriteit die de Middellanders op het rechte pad houdt. Maar de Middellandman wil geen autoriteit zijn die zijn eigen ideeën opdringt, is juist op onderzoek.
In blauw trainingspak knoopt hij gesprekken aan met allerlei wijkbewoners. In een dagelijks blog en een tweewekelijkse talkshow deelt hij zijn bevindingen en stelt hij vragen over alle aspecten van de wijk: de politiek, de economie, de geschiedenis, de dichters die er hebben gewoond, de straten, de gebouwen die er staan en bovenal de mensen die er wonen.

Wat bezielt iemand om zich niet alleen de naam van onze wijk toe te eigenen, maar bovendien al zijn tijd aan de wijk te wijden? Ik las de blogs van de Middellandman en maakte een afspraak om langs te komen. Hij ontvangt mij in een mooi, vol huis op de hoek van de Mathenesserlaan en de Heemraadssingel. Haasbroek heeft een lange carrière achter de rug, onder meer als hoofdredacteur van RTV Rijnmond en het NOS Journaal. Hij suggereert dat het project een tijdverdrijf is om hem bezig te houden, maar er blijkt veel meer achter te zitten. Haasbroeks diepgravende interesse voor zijn leefomgeving heeft een lange historie.

Radio uit de Schilderswijk

“In de jaren ’70 heb ik de projectjournalistiek bedacht. We hebben toen een half jaar verslag gedaan vanuit de Haagse Schilderswijk. Elke dag op de radio tussen zeven en acht. De bedoeling was dat we een beeld zouden geven van de wijk, waarin we stereotypes zouden voorkomen. De loyaliteit van de verslaggeving lag bij de bewoners. We hebben bijvoorbeeld een Peyton Place-avondje georganiseerd. Samen televisie kijken, bleek heel verschillende mensen met elkaar in contact te brengen. Projectjournalistiek bleek goed te werken. Daarna hebben anderen het overgenomen.”

Een journalist als cafébaas

“Na banen in het buitenland en als bestuurder, ben ik begin 2000 teruggegaan naar Rotterdam. Op de hoek van de hoek van de Mathenesserweg en de Mathenesserdijk heb ik toen Club Math geopend om onderzoek te doen naar de buurt. Een café zoals je dat in steden overal op de wereld kunt vinden. Er was geen tap om moslims niet af te schrikken. De bedoeling was dat de hele buurt zou langskomen en dat is goed gelukt. Mensen van allerlei nationaliteiten kwamen over de vloer. Ik ben er toen achter gekomen dat er heel veel illegalen in de buurt wonen en dat er veel mensen zijn die misbruik maken van hun kwetsbare positie.”

Kleine schaal van de grote stad

“Ik ben geïnteresseerd in steden. Wereldwijd wonen er nu voor het eerst meer mensen in steden dan daar buiten. In sommige echte grote steden, zoals Istanboel, sta je al in de file op de stoep. Rotterdam is wat dat betreft meer een dorp met een wereldhaven. Dat heeft niets te maken met kneuterigheid. De omvang van Rotterdam werkt juist heel goed. Het is de kleine schaal van de grote stad die wel eens de toekomst zou kunnen zijn.”

Lokaal initiatief

Haasbroek is er van overtuigd dat bewoners in de toekomst een nog belangrijkere rol krijgen in de inrichting van hun buurt. Er verandert van alles in de wijken. Aan de ene kant geeft de overheid steeds meer invloed uit handen. Aan de andere kant hebben gemeenten steeds minder inkomsten. Over vijf jaar zal er veel minder geld zijn om in de wijk te investeren. Nieuwe impulsen zullen veel meer komen van de burgers en de economische partijen in de buurt. Je ziet de verschuiving naar lokale initiatieven al in de beweging om van woningcorporaties weer coöperaties te maken, in energiecoöperaties als Blijstroom en een initiatief als de Zorgvrijstaat.”

De Middellandman als buurtverbeteraar

Daarin schuilt ook de missie van de Middellandman. Na honderd dagen buurtonderzoek wil hij in 2016 een Middelland-plan maken met wijkbewoners. Hij ziet een divers, klein gezelschap voor zich dat, in de geest van David van Reybrouck, om de tafel gaat zitten en de tijd neemt om elkaar te leren kennen. Het moet een “relaxed proces” worden. Dit plan moet een aanzet zijn tot een nieuw model voor de wijk, maar tegelijk leiden tot een concrete activiteit op één plek. “Trefwoorden daarbij zijn: identiteit, economie, sociale kwesties, en kosmopolitisme,” schrijft hij mysterieus op zijn blog.
Houd hem in de gaten, die Middellandman. We gaan nog veel van hem horen.

Gerelateerde artikelen

• 

  De buurtverbeteraar: stadsmarinier Marcel van de Ven

• 

  De Buurtverbeteraar: burendag met participatie