Alhoewel mijn vader een geassimileerde jood was, was zijn taalgebruik doorspekt met Hebreeuwse en Jiddische woorden. Zo zei mijn vader als hij het naar zijn zin had:
‘He, ik zit heerlijk in mijn menoega’. Hij bedoelde daarmee dat hij rustig zat te genieten.
Mijn vader kende weinig menoega. Hij was een puber in de tweede wereldoorlog en drie jaar onderduik had zijn sporen voor altijd nagelaten. Van een innerlijke rust was weinig sprake. Hij bedacht daarom van alles om zijn rust te vinden. Zo verdiepte hij zich in de Oosterse filosofie en bekwaamde zich in het schrijven van Haiku’s. Korte verzen waarin de natuur beschreven wordt en daarmee de essentie van het bestaan. In de Haiku’s van mijn vader maakte de natuurervaringen plaats voor voorvallen uit zijn eigen leven en huisartsenpraktijk. Zo schreef hij over een gesprek met een ernstig zieke patiënt:
Na Lang aarzelen,
Zweeg hij,
Om de stilte te laten voortbestaan.
Tegenwoordig is Japan helemaal in als het gaat om het tot rust komen van de jachtige Westerse mens. Mijn vader was zijn tijd dus ver vooruit. Japanse levenskunst is inmiddels helemaal in. Een nieuwste loot aan deze stam is het begrip Ikigai. Dit begrip is afkomstig van het Japanse eiland Okinawa. Daar woont een opvallend groot aantal actieve en gezonde honderdjarigen. Dat feit wordt in verband gebracht met hun leefwijze, waarin het Japanse concept ikigai – letterlijk vertaald wordt als ‘het geluk altijd bezig te zijn’, maar in feite vooral ‘zin van het bestaan’, centraal staat. Juist ikigai lijkt het geheim te zijn voor een lang, tevreden en gezond leven. De raad van de honderdjarige op dit eiland is om altijd actief te blijven, rustig aan te doen, veel te lachen, je te omringen met vrienden en matig te zijn met eten.
Het is ironisch te noemen dat mijn vader zijn menoega zocht in ‘altijd bezig zijn’ en tegelijkertijd is het heel herkenbaar. Het staat echter haaks op de oorspronkelijke betekenis van het woord menoega dat letterlijk rust betekent. Het verwijst naar de sabbat die ene dag in de week waarin niet wordt gewerkt en er ruimte is om te genieten. Deze mooie combinatie van rust en genieten vormt de essentie van menoega.
Deze kerstweek bevind ik me in de Dolomieten, samen met mijn gezin en schoonfamilie. Het was een jaar waarin ik naast een hectische baan mijn dissertatie heb afgerond. Ik ben benieuwd of het me deze dagen lukt om in mijn menoega te komen. Ik wens het u allen in ieder geval in 2020 van harte toe.
- Een bevlogen juf uit de Graaf Florisstraat - 12 oktober 2024
- Liesbeth – Taai ongerief vraagt om kleine goedheid - 12 oktober 2024
- Liesbeth – Een boek dat niet gelezen wil worden - 13 juli 2024
Jeroen’s Kersttip: IJsvrij Festival Volgend artikel:
Liesbeth’s Kersttip: Susan Sontag