Fijn, de kop van dit stuk werkt, u leest de eerste regel! Nu verder lezen alstublieft. Het is belangrijk want het geeft een haalbare oplossing voor het urgentste probleem waar we als mensheid ooit voor gestaan hebben. Iets dat ons voortbestaan bedreigt, namelijk de snelle opwarming van de aarde.
Over de reeële rampen die ons volgens de slechtste scenario’s al binnen één a twee decennia gaan overkomen ga ik hier niet uitwijden. Het is Kerst, daar zit u niet op te wachten. Eén ding toch, mocht u denken dat het allemaal wel losloopt, dat doet het niet.
De wereld is niet perfect, er zijn problemen en ellende in allerlei gradaties, maar de klimaatverandering is uniek is zijn soort: het heeft de potentie het leven zoals we dat gewend zijn, binnen afzienbare tijd, tijdens onze levens nog, en zeker tijdens die van onze kinderen, compleet op zijn kop te zetten.
Het goede nieuws is dat we niet compleet machteloos zijn. Iedereen die het wil, kan – vrij pijnloos – actie ondernemen
“Wat geweldig dat niemand ook maar één moment hoeft te wachten met het verbeteren van de wereld. — Anne Frank”
Niet wachten!
Gezien de ernst van het probleem en de bedreigde groep, namelijk wij allemaal, is het zaak dat iedereen actie onderneemt. Bij zo’n boodschap kan de moed je in de schoenen zinken, want ja, ik zie mezelf nog wel veranderen, maar mijn buurman, en die van een paar huizen verderop, of die mensen in die andere wijk, stad, land?
Stop zo te denken, het zijn excuses om niets te doen!
In plaats daarvan ga je beter na wat je eigen CO2 footprint is en kijk je waar je deze realistisch kunt verkleinen. Met realistisch bedoel ik een maatregel die voor jezelf haalbaar is, makkelijk in de uitvoering, en niet iets dat je levensgeluk drastisch inperkt. Dat soort maatregelen zijn namelijk tot falen gedoemd wat dan weer leidt tot meer niks doen en fatalisme. Je moet klein beginnen, en nog belangrijker, echt beginnen.
Stop met rundvlees
Toen ik deze exercitie voor mezelf uitvoerde en keek waar mijn mogelijkheden lagen, begon dat met rundvlees. Een kilo rundvlees staat qua uitstoot van broeikasgassen gelijk aan een autorit van 120km. Veehouderij alleen is wereldwijd verantwoordelijk voor ~15% van de uitstoot van broeikasgassen.
Hoe makkelijk is het om geen rundvlees te eten? Dat bleek – voor mij althans – heel makkelijk. Er zijn per week een paar seconden wilskracht voor nodig. Op het moment dat ik in de Dirk voorbij de groenten ben en in de buurt van het vleesschap kom, gebeurt het: ik sta er niet stil, maar loop er snel voorbij! In plaats van rundvlees koop ik vegetarische burgers, of nootjes. That’s it. Geen centje pijn.
“Het vlees ligt toch al in de winkel, daar kan ik niks meer aan doen”
Ik twijfel of het voor de gemiddelde Graaf Florisstraatbewoner nodig is dit tegenargument te ontkrachten, maar voor de zekerheid: Wanneer je een biefstukje afrekent bij de supermarkt gaat er direct een order voor een nieuwe naar het distributiecentrum. Bij genoeg bestellingen daar, wordt er een heel rund besteld bij het slachthuis. Het slachthuis geeft zijn verkoopverwachtingen door aan boeren die er hun veestapel op aanpassen. Elke biefstuk die we met zijn allen minder eten leidt tot een kleinere rundveestapel.
“Ja hallo, ik ga geen vegetariër worden!”
Het gaat erom dat je doet wat je kan doen en ergens begint. Al laat je het vlees eten maar eens per week. Pas ook op dat je niet, wanneer je toch eens vlees eet, denkt dat alles weer verloren is. Dat is niet zo. Bedenk liever dat elke keer dat je geen vlees eet, weer mooi meegenomen is.
Uiteindelijk is het wel zo dat compleet stoppen het makkelijkst is. Grosso modo kost het de minste mentale kracht. Uiteindelijk vergeet je helemaal hoe lekker het was en ben je er gewoon klaar mee. Vergelijk het met roken.
Als stoppen met vlees echt helemaal geen optie voor je is, om wat voor reden dan ook, koop dan kip in plaats van rundvlees. Een kilo kip staat qua broeikasuitstoot gelijk aan een autorit van 30km, minder slecht dus voor de planeet. Ook voor je eigen gezondheid is kip nog eens beter dan rundvlees.
“Het is maar een druppel op een gloeiende plaat”
Ja, maar veel druppeltjes samen kunnen de plaat wel zeker afkoelen. We hebben de opwarming ook met zijn allen veroorzaakt, dus waarom zou dat met de afkoeling niet lukken?
Het belangrijkste is dat je begint. Als je eenmaal begonnen bent, kun je verder gaan. Als na een tijdje vleesloos leven blijkt dat je levensgeluk er niet wezenlijk op achteruitgaat, kijk dan eens wat je nog meer kunt doen. Zo kun je je eigen impact stukje bij beetje afbouwen. Uiteindelijk word je daar best gelukkig van, en jij niet alleen.
“Zijn er niet andere activiteiten die vervuilender zijn dan vlees eten?”
Jazeker. Vliegen. De vliegvakantie naar Sri Lanka met je gezin staat qua uitstoot gelijk aan enkele malen de wereld rondrijden met een auto. Of aan de productie van een paar miljoen plastic tassen.
Is die vliegvakantie echt nodig? In hoeverre wordt je leven echt klote als je in plaats daarvan naar de Middellandse zee gaat en daarmee het equivalent van ettelijke honderduizenden autokilometers aan uitstoot bespaart?
Ieder moet het voor zichzelf bepalen, maar maak alsjeblieft de afweging. Ook hier geldt: het kopen van de reis is zo gedaan, maar op het moment dat je je daar op die reiswebsite weet te vermannen, en je in plaats van de Galapagos een reis naar Luxemburg boekt, of de Waddeneilanden, doe je het klimaat een groot plezier.
Andere quick-wins
Er zijn uiteraard veel meer dingen die je concreet kunt doen:
- Minder spullen kopen (met stip op één)
- Je huis isoleren.
- Zonnepanelen op je dak leggen of je aansluiten bij een zonne collectief.
- Minder autorijden.
- Minder vuurwerk afsteken met Oud&Nieuw
Als je werkt hebt, kun kijken wat je daar kunt betekenen. Afhankelijk van je functie kun je daar nog grotere impact hebben dan thuis. Werk je in een fabriek, kan het productieproces niet ecologischer? Ben je (straat)journalist, schrijf een oproep tot meer actie. Ben je politicus, verzin betere wetten: belast CO2 uitstoot, verbied reclames voor vliegreizen of voor SUV’s etc.
Kijk steeds naar wat voor jou haalbaar is. Niet alles hoeft tegelijk, maar begin ergens.
“Waarom zou ik actie ondernemen, terwijl mijn buurman gewoon doorgaat met zijn klimaatonvriendelijk gedrag?”
Iedereen moet zijn eigen verantwoordelijkheid nemen, we kunnen elkaar niets afdwingen maar we moeten ook niet op elkaar wachten. Daar zie je het op internationaal niveau vaak misgaan, met als resultaat dat er uiteindelijk veel te weinig gebeurt. Het voortbestaan van de planeet as-we-know-it, dat is waar het hier om gaat.
“Bah, wat een belerend stukje. Je verpest mijn kerstgevoel!”
Als dat zo is, sorry daarvoor. Een jaar geleden had ik dit stukje niet geschreven maar toen ik merkte hoe relatief makkelijk het was om te beginnen, en íets te doen, kreeg ik de behoefte om dat verder uit te dragen. Ik voel me met deze boodschap wel enigszins een partypooper, een sfeerbederver. Maar eigenlijk zijn we met zijn allen spelbedervers zolang we willens en wetens doorgaan met een klimaatonvriendelijke levenswijze.
“Wat moet ik nu eten met Kerst?”
- Jamie Oliver Vegetarian Christmas Recipes
- Albert-Heijn Vegetarische Kerstrecepten
- Vegetarisch Kerstdiner van het Parool
- Jumbo Vegetarische Kerstgerechten
Vrolijk Kerstfeest!
- Cindy en Olaf op 33b – Nieuwe Buren - 13 juli 2024
- Barhangen bij Midland - 6 april 2024
- Peter’s Kersttip – je uitvaartplaylist - 17 december 2023
Tony’s Kersttip: Ieper Volgend artikel:
Liesbeth’s Kersttip: Ich und Du