Liesbeth – De Ontmoeting

door • 21 december 2024 • Opinie

Het is nu 30 jaar geleden dat mijn vader vlak voor de kerst overleed.

Zijn dood kwam niet geheel onverwacht. Hij leed al vanaf zijn jonge jaren aan suikerziekte. Een sluipmoordenaar die vaten en organen sloopt. Hij was die avond naar zijn geliefde Bachkoor geweest. Wilde nog even smikkelen van een stukje banketstaaf en werd overvallen door datgene waarvan hij altijd hoopte dat het niet het einde zou zijn: de dood.

Zijn begrafenis was onvergetelijk. Zijn naaste familie wilde dat hij op een joodse begraafplaats zou worden begraven maar mijn moeder vond dat zijn laatste rustplaats op het Amsterdamse Zorgvlied moest zijn, hij was immers een geassimileerde Joods huisarts, gemengd gehuwd, wat ons kinderen, mijn broer, zus en ik, tot vaderjoden maakten. Het pleit werd beslecht door een onaangekondigde kaddisj bij het graf door zijn naaste familie, er was gezorgd voor een minjan – wij stonden erbij en keken er naar. 

Een kaddisj is een gebed waarin God in zeer veel termen geprezen wordt. Hoewel het ook bij overlijden wordt gebruikt door de nabestaanden is het geen gebed voor de doden. Er komt geen vermelding van de overledene in voor. Het bevat wel een bede om een spoedige komst van het koningrijk Gods.

Wat zou mijn vader van deze situatie gevonden hebben? Alhoewel hij een zeer spiritueel mens was had hij een dubbelzinnige relatie met de komst van de Messias. Hiervan getuigde een gedicht van zijn hand, de ontmoeting geheten:

bij de deur
van de spreekkamer
stond een dronken man
ik ben Jezus van Nazareth zei hij
ik moet u spreken,
dat kan nu niet, antwoorde ik
want ik ben bezig,
terwijl ik dacht,
hij is wel wat vroeg gekomen.
ik gaf hem lief de hand,
en bracht hem weer naar buiten.

Het regende,
ik zag hem door het water, 
verder gaan.
er overheen kon hij niet,
daardoor gerustgesteld
ging ik weer aan het werk.

Toen 7 oktober de hel losbarstte moest ik aan mijn vader denken en was ik blij dat hij dit niet meer hoefde mee te maken. Ik doel daarbij in het bijzonder op de opleving van geweld en antisemitisme in ons land als bijwerking van de verschrikkelijke oorlog in het Midden-Oosten. Maar tegelijkertijd herinnerde ik mij hem niet als iemand die bang was maar als iemand die het opnam voor anderen.

Mijn vader nam het op voor anderen omdat hij zijn leven te danken had aan Dina en Derk Geurink een gereformeerde boerenfamilie met tien kinderen bij wie hij en zijn twee broers konden onderduiken. Hij was onder meer lid van het Palestina comité, medisch comité Vietnam, en Amnesty International. Hij had zich voorgenomen om zich als jood nooit te laten uitspelen tegen andere groepen in de samenleving.

Hij zou zich ongetwijfeld hebben uitgesproken tegen het uitspelen van moslims en joden door het huidige kabinet, maar ook tegen de manier waarop er nu in Nederland wordt omgegaan met vluchtelingen en ongedocumenteerden. Dat had hij gedaan als arts en als dichter.

Ja ik ben blij dat mijn vader deze hernieuwde dreiging van een grote oorlog niet hoeft mee te maken, en tegelijkertijd mis ik hem meer dan ooit. 

Het regende,
ik zag hem door het water, 
verder gaan.
er overheen kon hij niet,
daardoor gerustgesteld
ging ik weer aan het werk.

Laatste berichten van Liesbeth Levy (alles zien)
Vorig artikel:
 Volgend artikel:

Gerelateerde artikelen

Comments are closed.