“Om nooit te vergeten”

door • 6 april 2022 • Bewoners, Geschiedenis

Dit is de eerste regel van de herdenkingsplaquette van Loods 24. Van wie, zegt u?

Loods 24

Door een aantal opeenvolgende gebeurtenissen, waarvoor hier noch de plek, noch de tijd is om over in detail te treden, werd ik gewezen op de geschiedenis van ons woonhuis, en wel precies over een van de bewoonsters ervan. Zij heette Sophia van Esso, had de mooie leeftijd van 63 jaar bereikt, kwam uit een gezin met 3 broers en kon zichzelf bedruipen als huishoudster. Zo viel te lezen uit het bevolkingsregister van Rotterdam. Waar ook te vinden was dat zij van Joodse afkomst was. En via die Joodse afkomst was te vinden dat zij via Loods 24, waar rond 1943 veel Joden werden verzameld voor transport naar Duitsland en Polen, in Sobibor terecht kwam. Waar zij werd vermoord door de nazi’s. Zomaar, zonder fatsoenlijke reden; niet omdat zij een misdadiger was, niet omdat zij iemand iets had aangedaan, niet omdat zij iemand last bezorgde, nee, omdat ze was wie ze was. Ook haar 3 broers waren gedeporteerd, maar zij naar Vernichtungslager Auschwitz, in Polen. Ook zij werden daar vermoord, zonder reden, alleen omdat ze waren wat ze waren, Joden. Of ze van elkaar hebben geweten dat ze ten prooi waren gevallen van een krankzinnige ideologie, is niet bekend.

Om de slachtoffers van oorlogsterreur te gedenken (waaronder ook Sinti en Roma, politieke gevangenen, dienstweigeraars, homosexuelen, Jehova’s Getuigen en gehandicapten) heeft de Duitse kunstenaar Gunter Demnig een project uitgedacht. Daarin plaatst hij, of tegenwoordig namens hem de stichting Loods 24, op aanvraag van familie, bewoners of organisaties een betonnen steentje in het trottoir voor de huizen, waarin deze mensen leefden. Daarop is dan een messing plaatje van 10x10cm vastgezet met erin gegraveerd de naam, geboortedatum, sterfdatum en plaats van overlijden. Ze zitten soms net een paar millimeter buiten het straattegelvlak, net genoeg om er even over te struikelen. Al terugkijkend naar die ‘Stolperstein’ realiseer je je dat je ook over je geweten kunt gestruikeld zijn.

We vonden het een gepast gebaar om onze vroegere bewoonster een permanent plekje te geven in het geheugen van onze straat. Samen met een goede vriendin hebben we geprobeerd Sophia de rust en de veilige vrede terug te geven, die haar in 1943 zo bruut was ontnomen. Zij heeft nu ook een mooie gewetenssteen bij ons voor de deur.
Een mooie bos witte rozen, die we bij de geplaatste steen voor Sophia hadden gelegd, was al na een uur gestolen. Een paar dagen later was er ineens een enkele nieuwe witte roos bij de steen gelegd. Nog geen 5 minuten later, nadat ik mijn camera had gepakt om dit te fotograferen, was de bloem van de steel getrapt en lag in losse bloemblaadjes verspreid over het trottoir. Waarom?

(bekijk de tijdslijn van Sophia’s leven op oorlogsbronnen.nl)

Jeroen Beltman
Laatste berichten van Jeroen Beltman (alles zien)

Gerelateerde artikelen

Comments are closed.